Dagschema voor een sadhaka

DAGSCHEMA VOOR EEN SADHAKA – Swami Veda Bharati
Dit is een hoofdstuk uit het boek “Night Birds”.
Oorspronkelijke titel: “Daily schedule of a Sadhaka”, ook te vinden op https://www.ahymsin.org/daily-schedule-of-a-sadhaka/
Copyright © Swami Veda Bharati, first published in 2002 by AHYMSIN publishers; www.yogapublications.org
Copyright © Nederlandse vertaling: HYMNS Nederland 2025
Vertaling: Riemke de Groot
Redactie: Nederlandse HYMNS gemeenschap
________

Uit het voorwoord van “Night Birds”:

Nachtvogels kunnen zien in het donker. Dat is ook het kenmerk van de inspiratie die ‘s nachts aan het licht komt. In de nacht, wanneer anderen slapen, blijft de mind van de yogi wakker. Onze Guru, Swami Rama van de Himalaya, schreef al zijn werk ‘s nachts. In zijn boek “Love Whispers” antwoordde hij op de vraag: Wat doet u? met “Ik verzamel de bloesems die vallen in de nacht.”

Mogen de nachtvogels ook in jouw mind vliegen en je elke nacht uit je slaap wekken om je de schatten van de Himalaya Wijsheid te tonen. Moge je diepere mind nooit meer slapen…

Ik wens je de zegeningen en genade van de Meesters van de Himalaya.

Swami Veda Bharati, discipel van Swami Rama van de Himalaya.
_______

OPMERKINGEN BIJ DE VERTALING
Het woord ‘mind’
Bij alle teksten is ervoor gekozen om het veelgebruikte woord ‘mind’ onvertaald te laten. Zowel in het Engels als in het Nederlands heeft het woord een brede betekenis: van brein, denken, denkvermogen, denkproces, zintuigelijk – filosofisch – ethisch denken, geest, geweten …. De betekenis blijkt steeds uit de context van het woord.
De lezer wordt hierbij verwezen naar de vele keren dat Swami Veda het begrip mind heeft uitgelegd, zoals in ‘Mantra as the core of meditation’, de eerste van de serie “Mantra Lectures”. Hierin verwijst hij naar de taalkundige overeenkomsten tussen het Sanskriet ‘man’ en ‘manas’ en Engelse ‘man’ en ‘mind’. En verwante woorden als ‘mantra’, ‘mauna’ (zwijgen) ‘muni’ (monnik).
Een behulpzame wetenschappelijke omschrijving: ‘Mind is een belichaamd en relationeel systeem dat de stroom van energie en informatie regelt.’ (definitie van neurowetenschapper Daniel Siegel, geciteerd door Stephen Parker in ‘Clearing the Path’, blz 2).
Van Engels naar Nederlands
Op een aantal plekken is het oorspronkelijke Engelse woord tussen haakjes gezet, om de lezer te helpen de tekst beter te begrijpen.
_______

DAGSCHEMA VOOR EEN SADHAKA

Filosofie is zinloos, informatie is nutteloos. Het enige dat belangrijk is, is beoefening (practice). Er zijn eenvoudige aanwijzingen voor beoefening, heel eenvoudige aanwijzingen. Het enige dat je hoeft te doen is: regelmaat, frequentie, lengte, diepte en overgave. Niets meer, niets minder.

Regelmaat in meditatie
Regelmaat, zoals je jaarlijkse check up bij de dokter. Zonder regelmaat zul je er geen baat bij hebben. Als je één dag mediteert en dan twee dagen overslaat moet je op de vierde dag weer van voren af aan beginnen. De mind is als water, meditatie is als ijs. Het omvormen van een rusteloze mind tot een meditatieve mind is zoiets als water laten bevriezen tot ijs, waardoor het een vaste vorm krijgt, een duidelijke richting. Of zoals je bepaalde kanalen zou openen voor het stromende water, of een overstroming zou veranderen in een kanaal. Als je vandaag een paar gaten in de grond graaft en dan drie, vier of vijf dagen niets doet, dan kun je weer helemaal opnieuw beginnen. Regelmaat.

Frequentie van meditatie
Frequentie: tweemaal daags. Regelmaat, frequentie. Doe het regelmatig, doe het vaak. Tweemaal daags en probeer dat keer op keer te doen.

Lengte en diepte van meditatie
Jouw beslissing hoe lang je mediteert, is afhankelijk van de tijd die je hebt, je bereidheid en je fysieke en mentale kracht. Als je twee uur lang zit zonder echt te mediteren, maar je gedachten de vrije loop laat, dan heb je geen tijd in meditatie doorgebracht. Maar als je in die twee uur zelfs maar twee minuten echt, diep geconcentreerd bent geweest, zonder een onderbreking in [de concentratie op] je ademhaling, dan ben je op de goede weg. Als je gedurende vijf minuten in de ochtend en vijf minuten in de avond, tijdens de periode dat je zit, zonder onderbreking, dan bereik je iets. Anders niets!

Overgave in meditatie
Geef jezelf over. Dit is het belangrijkste: overgave en verdieping. Verdieping en overgave. Regelmaat, verdieping en overgave. Als je die drie kunt combineren, dan ben je goed bezig. Overgave betekent dat je in je meditatie geen strijd voert, geen haast hebt, niet wilt presteren, geen doel wilt bereiken, niets van dit alles. Doe het gewoon, laat het stromen. Geef je lichaam over en ontspan het. Geef je mind over, maak je mind leeg van alle gedachten.

De rijkdom en moraliteit van een sadhaka
Je bezit een schat. Elke mens wordt geboren met een bepaalde mate van rijkdom. Die rijkdom wordt niet geteld in duizenden euro’s, niet in honderden euro’s, niet in dubbeltjes of centen. Je rijkdom wordt geteld in het aantal jaren, aantal maanden, aantal dagen, aantal ademhalingen dat je hebt. En laat me je dit vertellen: het aantal ademhalingen dat je doorbrengt in meditatie is goed besteed; het aantal ademhalingen dat je doorbrengt zonder meditatie is weggegooid. Alsof je je diamanten, je centen, je bundels bankbiljetten oppakt en in de vuilnisbak gooit. Dus de ademhalingen die je op de juiste manier gebruikt, zijn alleen die welke je meditatief gebruikt. De rest is een verspilling van je leven.

Ik heb maar één definitie van moraal en dat is om je bij elke gedachte, elk gesproken woord, elke handeling af te vragen: brengt dit mij dichter bij Zelfrealisatie? Leidt dit mij tot de onmetelijke perfectie waartoe een mens in staat is? Als je in een God gelooft: leidt dit mij tot God-realisatie? Zo niet, dan is het immoreel, nutteloos, waardeloos. Als het eten van bepaald voedsel in een bepaalde hoeveelheid en op een bepaalde manier mij afhoudt van dát doel, dan is het immoreel. Als het uiten van een woord mij naar het centrum van mijn innerlijke stilte leidt, dan is het een moreel woord, doet het dat niet, dan is het nutteloos, dan is het verspilling. Als ik nu rijkdom vergaar en het geld spaar zodat ik later tijd heb om te mediteren, prima, vergaar rijkdom. Alleen God weet hoe veel miljoenairs op aarde hebben geleefd maar niet herinnerd worden. Mensen herinneren zich Christus, maar de miljoenairs van het Oude Rome zijn vergeten.

Dagschema
Hier zijn enkele aanwijzingen en adviezen voor diegenen onder jullie die hun leefstijl willen veranderen: een dagprogramma, een mentale instelling die je gedurende de dag kunt behouden. Ik vermoed dat de meesten van jullie deze dingen niet zullen willen oefenen, maar het is mijn plicht om ze aan te reiken.

1. Wakker worden
Word ‘s ochtends wakker – tenzij je eerder wakker schrikt door het huilen van je kind, waar je uiteraard niets aan kunt doen – met je mentale wekker. Die wekker zet je door ‘s avonds in te slapen met een ontspanningsoefening. Aan het eind van die ontspanning, wanneer je bijna in slaap valt, concentreer je je in je hoofd en in je hartcentrum en zegt: 5.30 “Arya, maak me wakker om 5.30” “John, wil je me wakker maken om 5.30”. Zeg dat tegen je eigen naam. Je subtiele lichaam zal je dan wakker maken. Zet voor alle zekerheid je wekker op 5.35, voor als je toch niet wakker wordt om 5.30. Maar zet die wekker voordat je met je ontspannings-oefening voor het inslapen begint.

Dus: je wordt wakker om 5.30. Kom meteen rechtop zitten in je bed. Meteen! Blijf niet liggen draaien en woelen met het idee ”ik sta over vijf minuten wel op”. Vijf minuten duren soms wel twee uur! Wanneer je jezelf twee minuten toestaat, breiden die zich zo gemakkelijk uit tot twee uur. Dus sta jezelf die twee of vijf extra minuten niet toe. Je ogen zijn open: Sta op! Zeg tegen je slaperige zelf: “kom op, sta op, ga rechtop zitten”.

Dan zijn er drie dingen die je kunt doen.

a. Bewaar een kleine spiegel onder je kussen. Haal die spiegel tevoorschijn zodra je ontwaakt, vóór je iets anders ziet, voordat je andermans gezicht ziet. Zit rechtop in je bed en kijk naar je gezicht. Leg de spiegel dan weg. Toen ik een kind was, was mijn eerste concentratiepunt altijd mijn gezicht. Vanaf de leeftijd van vier en een half jaar, tot ongeveer acht jaar was mijn concentratiepunt mijn gezicht. Kijk als eerste naar je eigen gezicht wanneer je ontwaakt in de ochtend.

b. Open je ogen zoals je ze opent na een meditatie. Het bewustzijn moet op een vriendelijke manier naar buiten, naar de wereld gericht worden. Open je ogen en kijk naar je handpalmen, met de aandacht van je mind volledig bij je handen. Open dan je handen als een boek en lees je handen van links naar rechts, van vingertoppen naar palmen, als een boek. Concentreer je op elk stukje zodat je niets anders ziet dan dat ene stukje waar je ogen naar kijken, zoals bij een boek. Adem ontspannen. Denk geen enkele gedachte. Laat de handen dan rusten.

c. Beoefening van baka-mudra. Dit is het gebaar (mudra) van tegelijkertijd geen kwaad zien, geen kwaad horen, geen kwaad spreken. Probeer dit gedurende drie weken elke ochtend. Je neemt een kussen en komt in de baka-mudra houding in je bed. Je zit in een soort hurkzit. Bedek de oren met de duimen, druk licht tegen de oorschelp. De randen van de oogleden worden bedekt door de wijsvingers (maar druk niet op de oogbol). De neusgaten worden zachtjes dichtgedrukt door de middelvingers. Druk niet te hard, zodat je rustig kunt blijven ademen. De andere twee vingers liggen op de mond. Pas wortelslot (rootlock, mula bandha) en tongslot (tongue lock) toe. Luister naar het innerlijke zoemende geluid (hum). Neem elke ochtend ongeveer vijf minuten om zo te zitten met oren, ogen en mond gesloten en observeer wat er gebeurt. Denk niet aan andere dingen, zelfs niet aan je mantra, tenzij die werkelijk spontaan in je opkomt. Wees je bewust van elke reactie die opkomt, welke geluiden, beelden en gevoelens. Misschien gebeurt er niets. Misschien zie je diamanten, misschien zie je lichten, misschien zie je kleuren, misschien hoor je geluiden op een specifieke toonhoogte, wat dan ook. Wees aandachtig.

2. Gebeden
Hier [= in de ashram] reciteren de mensen in de ochtend enkele verzen. Je hoeft die niet uit je hoofd te leren, maar, met gesloten ogen kun je deze intentie in je gedachten hebben.

pratah smarami hrdi samsphurad-atma-tattvam
sac-cit-sukham parama-hamsa-gatim turiyam
yat svapna-jagara-susuptim avaiti nityam
tad brahma niskalam aham na ca bhuta-sanghah.

Vertaling: Bij het lichten van de dageraad mediteer ik op het ware Zelf, dat straalt in het Hart, de vierde staat, Turya, Bestaan, Bewustzijn en Opperste gelukzaligheid, het doel van verheven wijzen. Dat wat altijd aanwezig is in de drie staten van waken, diepe slaap en dromen. Dat ben ik, de eeuwige Brahman, niet het samenstel van elementen waaruit het lichaam bestaat.

Zo zijn er drie of vier verzen. Meteen na het ontwaken bevestig je zo je zuivere wezen (pure nature) naar jezelf . Open dan je ogen en kijk naar je handen, dat betekent: open je cognitieve zintuigen naar je actieve zintuigen. Het meest actieve cognitieve zintuig dat je hebt, waardoor de meeste cognitieve energie gebruikt wordt, zijn je ogen. En het meest actieve gevoels-zintuig dat je hebt, zijn je handen. Je brengt je cognitieve zintuigen naar je actieve zintuigen en brengt zo een cirkel van bewustzijn en aandacht tot stand tussen de cognitieve en actieve zintuigen.

Je bed moet altijd hard zijn, geen zacht bed. Een zacht bed is voor luie en zieke mensen. Een zacht bed is een rogi’s bed en geen yogi’s bed. Een rogi is een slappeling, een luiaard, een verwende mens, die wil dat meditatie op afroep naar hem toe komt. Een rogi is een zieke. Een zacht bed is een zieken-bed, het maakt je ziek. Een hard bed met een niet te hoog kussen, een zacht kussen als je dat nodig hebt. In India hebben yogi’s harde bedden die niets anders zijn dan houten planken en soms een steen als kussen. Ik heb met een steen onder mijn hoofd geslapen, jarenlang, niets anders dan een steen.

3. Persoonlijke hygiëne
Dan sta je op. Sorry dat ik het zeg – altijd weer zijn mensen beledigd als ik dit zeg – dus ik verontschuldig me al bij voorbaat. Westerse kinderen krijgen geen goede toilet-training. Ik weet niet hoe jullie je kinderen trainen in toiletgebruik. Wij beginnen daarmee vanaf de leeftijd van één jaar, we leren hen, dat naar het toilet gaan om ontlasting te hebben, het eerste is wat je hoort te doen in de ochtend, het allereerste nadat je bent opgestaan. Je kunt niet goed wakker worden zonder stoelgang. Wanneer je de resten van de vorige dag nog bij je hebt, zullen ze als vervuilende dampen naar je hoofd stijgen. Dat is de reden dat zoveel hoofden niet helder zijn. Het eerste dat je moet doen in de ochtend is stoelgang.

Gezien je huidige leeftijd zal het mogelijk maanden duren om die gewoonte te ontwikkelen, maar het is de moeite waard. Als je er moeite mee hebt: drink twee of drie grote glazen water en maak een stevige wandeling totdat je deze gewoonte gevormd hebt. Wanneer je in India met de trein reist zul je een vreemd, onaangenaam uitzicht hebben. Mensen lopen naar buiten in de velden, ze lopen uit hun dorpen en gaan naar de velden.* Westerse toiletten zijn zulke ongezonde dingen. De juiste stoelgang komt door druk op de linker kant van de dikke darm. Alleen westerse mensen zitten op een toilet alsof ze op een stoel zitten. De rest van de wereld zit op de hurken, waardoor druk ontstaat op de juiste plek. Alleen dan heb je een goede ontlasting. Mensen uit het oosten vinden het vaak ongemakkelijk om in het westen te reizen. Eén van de dingen waar ik heimwee naar heb is een goed ontworpen toilet. Zelfs in de steden van India, waar ze spoeltoiletten hebben, maken ze die niet zoals de westerse toiletpotten; maar het is een bak in de grond en je moet op je hurken zitten, met je voeten op de rand. En er zijn altijd waterkranen zodat mensen zich na toiletgebruik kunnen wassen met water. Het is bewezen dat het vooral voor vrouwen medisch gezien beter is dat ze meer water gebruiken en minder toiletpapier.

Dus als eerste de stoelgang, en daarna moet je je tanden poetsen. In het grootste deel van Azië worden geen tandenborstels gebruikt, die zijn pas recentelijk populair geworden. In mijn tijd kon je ze alleen in de grote steden krijgen. De chique mensen, die de Engelsen wilden nabootsen gebruikten tandenborstels. Het is de meest in-efficiënte manier om je tanden te reinigen. Wij hebben bepaalde soorten jong hout, ongeveer zo dik als je wijsvinger en zo lang als je hand, altijd vers van een boom, zoals mango of neem, die een speciale combinatie van sappen in zich hebben. Neem wordt als beste beschouwd.

Natuurlijk kun je vandaag de dag in de steden deze takjes niet vers plukken, dus worden ze verkocht in bundels. Mensen kauwen op de uiteinden ervan. Je ziet dat in alle dorpen, elke ochtend, mensen die kauwen op takjes hout. Daardoor wordt speeksel aangemaakt, het masseert je tandvlees en is een oefening voor de tanden: kauwen, kauwen, kauwen. Zo ontstaat er een borsteltje aan het eind van het takje en dat gebruik je om te poetsen. Het wordt slechts één keer gebruikt en dan weggegooid. Elke ochtend neem je weer een nieuw takje. Wie naar India gaat, zou een voorraadje mee kunnen nemen. Het is bewezen. Ik kan je referenties geven van een wetenschappelijk rapport. In 1963 of 1964 was er een tandheelkundige conferentie in Soedan, waar de testuitkomst was dat dit de meest effectieve manier is. En je hebt geen last meer van al die tandplak als je deze stokjes gebruikt.

Dan is het tijd om je te wassen. De upper wash** en een neusspoeling**. Voor wie dat nog nooit gedaan heeft: probeer het eens. Je zult het heel nuttig en behulpzaam vinden.

Neem een douche. Het heeft de voorkeur om in stromend water te baden. Dat zie ik in Amerika en mis ik in Europa*. In Europa heb je zelfs in sommige hotels geen eigen badkamer. In Engeland, in Londen zijn nog 10.000 huizen zonder een bad. Baden werd in Europa in de Middeleeuwen als werk van de duivel gezien. Letterlijk! In de Middeleeuwen werd baden in Europa als werk van de duivel beschouwd. Toen de kruisvaarders in Spanje de Arabieren hadden verslagen, vonden zij honderden badhuizen in de stad Cordoba. En toen de kruisvaarders de Moren overwonnen hadden, was het eerste wat ze deden: al die badhuizen, die symbool waren van de heersende religie, vernietigen. Maar hier in Amerika is er tenminste iets goeds: er zijn douches en stromend water.

Wanneer je een bad neemt, denk dan niet dat je alleen je lichaam wast. Maar voel de heiligheid van Moeder Water door je heen stromen. Maak het tot je dagelijkse doop. Wanneer je gaat baden zou je moeten zingen. Elk menselijk wezen heeft de natuurlijke neiging om te zingen onder de douche. Gebruik die neiging om een meditatieve stemming te creëren. We beginnen onze meditatie onder de douche. Wrijf je lichaam stevig. Masseer het. Toen ik een kind was en zelfs nu nog overal in de dorpen in India, zijn de mensen erg arm, maar ze hebben kwaliteit van leven. Vanaf de geboortedag wordt elke baby dagelijks gemasseerd met mosterdolie of kokosolie. En er is een methode voor de lichaamsmassage. Elke porie, elk gewricht, elke spier wordt gemasseerd en de moeders masseren de baby’s altijd voor ze hen in bad doen. En over volgorde van massage en hoe elke spier of gewricht aan te raken, hoef je niet naar een massagesalon te gaan. Elk kind leert het van jongs af aan. Soms masseerde ik mijn hele familie wanneer ik tijd had. Het is een uitdrukking van genegenheid en liefde. Je kunt jezelf masseren.

Twee dingen: het lichaam masseren en respect tonen/zegenen (blessing the body). Dit zijn twee verschillende dingen. Masseren gebeurt met de handpalm, de zijkant van de hand of de vingertoppen. Zegenen is iets anders. ‘s Avonds willen zoons en dochters soms hun genegenheid en liefde voor hun ouders tonen, of zij willen hen omkopen en gewoon iets van ze gedaan krijgen, of ik wil dat mijn Guru me iets geeft, zoals zijn prachtige sjaal, dus ga ik ‘s avonds naar hem toe en raak zijn voeten aan. Als hij gaat rusten, masseer ik zijn voeten. In het Oosten leren we dit soort dingen niet door lezingen, we leren door voorbeelden, we leren door dienstbaarheid. Wat ik van mijn Guru leer, is, dat wanneer ik hem dien, persoonlijk, iets voor hem doe, aan hem geef, hem een plezier doe, dat ik dan kleine dingen krijg, hij deelt zijn gedachten. Dat is ook de enige manier waarop we dingen van onze ouders gedaan krijgen. Door dienstbaarheid, liefdevolle dienstbaarheid.

Maar goed, iedereen zou zo mogelijk elke week een massage moeten krijgen. Dit is erg moeilijk, ik weet het. Het leven is druk. Maar je zult je zoveel beter voelen, de hele familie zal zich zoveel beter voelen. Maar als je geen tijd hebt om te masseren voordat je gaat douchen, masseer je lichaam dan onder de douche. Er zijn bepaalde belangrijke punten, gedeelten die elke dag gemasseerd zouden moeten worden.

Het is prachtig om het lichaam op een niet-seksuele manier aan te raken. Maar de meeste mensen verzamelen de energie-trillingen van de ander in hun eigen persoonlijkheid wanneer zij aanraken. Als kind kreeg ik een zeer speciale training, die zelfs in India zeldzaam is, zeer zeldzaam. Mijn vader stond niet toe dat ik mijn kleding daar ophing, waar mijn kleren die van iemand anders aan zouden raken, omdat je nooit weet wat voor vibraties je oppikt. Zelfs nu ik over de hele wereld reis, vind ik het moeilijk om in andermans bed te slapen.

Herken je dat niet? Je komt een kamer binnen en je hebt een onbestemd gevoel bij die kamer. Je zit op een stoel en er is iets onzichtbaars, iets onverklaarbaars met die stoel. Wie wil groeien in meditatie, wie niet beinvloed wil worden door anderen, zou moeten leren om niet persoonlijk gekwetst te worden. Het geheim van het kijken naar je eigen gezicht als eerste ding in de ochtend is hetzelfde. We hebben een gezegde in India wanneer de dag niet goed verloopt: “wiens gezicht zag je als eerste in de ochtend?” Want het eerste dat je ziet in de ochtend laat een psychische indruk bij je achter. Dus: masseer je lichaam onder de douche, geef het een stevige massage met je vingers, met je handdoek, maak elke spier, elke porie wakker. Doe dat!

4. Meditatie
Dan ben je gereed voor je meditatie. Ergens hier tussenin kun je hatha, fysieke yoga beoefenen, voor of na de massage. Toen ik een kind was masseerden we elkaar en deden daarna onze hatha yoga, namen vervolgens een douche en deden daarna onze meditatie. Maar soms wordt een andere volgorde aanbevolen. Je kunt oefenen zoals bij jouw persoonlijkheid past. En wanneer je deze gewoontes geleidelijk vormt, worden ze behulpzaam voor je meditatie. Je mind zal helder zijn, je zult je veel prettiger voelen wanneer je gaat zitten, het lichaam zal minder protesteren, de mind zal minder alle kanten op dwalen.

Voor de meditatiebeoefening moet je kleding losjes zijn en alle kunstmatige en synthetische materialen moeten vermeden worden. Die stimuleren de huid en brengen onnodige aandacht naar de huid en tegelijkertijd sluiten ze de poriën af. Je poriën kunnen niet ademen onder deze synthetische materialen. Katoen, zijde en zo, dat zijn goede materialen. Ga dan zitten op je meditatieplek. Hoe lang of kort je ook zit, probeer je tijd zo efficiënt mogelijk te besteden. Als je vijf minuten hebt, probeer die vijf minuten diepgaand te maken. Laat er niet van alles tussen komen.

5. Door de dag heen
a. Ochtend. Als je je ochtendmeditatie hebt afgerond en gaat ontbijten, concentreer je dan op je maaltijd. Voel elk stukje voedsel, blijf in de stille sfeer van de meditatie, blijf een half uur of een uur langer stil. Verleng, verleng die stemming, blijf je bewust van je adem, blijf je bewust van je mantra.

Dan verlaat je je huis. Ik heb er een gewoonte van gemaakt om eerst na te gaan welk neusgat actief is, en met die voet stap ik over de drempel. Als ik in mijn auto zit, kijk ik naar mijn handen, keer ik mijn aandacht naar binnen en teken ik een mentale cirkel rondom mezelf. Ik sluit mijzelf op in mijn eigen energie, als in een cocon, zodat, wanneer ik mensen ontmoet en met mensen praat (zeker in mijn leven waarin ik elke dag honderden mensen zie) ik mentaal mijn privacy kan bewaren, dit is de enige manier waarop ik het kan. Elke dag moet ik honderden mensen ontmoeten. Ik heb geen privacy in mijn leven. De enige manier waarop ik mijn privacy kan bewaken is door mentale privacy te beoefenen. Zelfs middenin een mensenmenigte kan ik dat voelen als ik het wil.

Leer dat, waar je ook staat, waar je ook zit, er geen noodzaak is om je te voelen alsof je midden in een menigte bent. Er zijn mensen die niet naar meetings of naar meditaties komen omdat zij zich ongemakkelijk voelen in een groep. Teken een cirkel rondom jezelf. Neem een beetje water en sprenkel het rondom je, teken alsof je met krijt een lijn tekent. Dat is je huis. Blijf met je mind in die ruimte en je bent alleen.

Neem je meditatieve stemming van de ochtendmeditatie met je mee, terwijl je auto rijdt, naar je werkplek gaat, wanneer je je kantoor binen gaat. Iedereen die in de ochtend binnenkomt met een geïrriteerde stemming zou die stemming moeten veranderen. Veel mensen komen bij mij en zeggen: “na mijn meditatie ga ik naar mijn werk en dan word ik opeens overvallen door de gedachte dat ik mijn baan wil opzeggen.” Dat is nergens voor nodig. Neem je kalmte mee en geef die door aan anderen en dan ben je aan het mediteren. Neem iets daarvan mee en ga naar buiten, de wereld in. Wanneer de telefoon gaat, neem je die op en praat op een manier die jouw vrede en rust overbrengt naar anderen. Je kunt de telefoon tot een instrument maken dat op je zenuwen werkt of tot een instrument waarmee je kalmte overbrengt of doorgeeft.

b. Middag. Op het midden van de dag, voor de lunch kom je even tot rust, doe je een ademoefening, de reiniging van je energie-kanalen (nadi shodana), dat neemt slechts enkele minuten in beslag. Als iemand je uitlacht, lach terug. “Kijk naar deze mensen, ze weten niet eens hoe ze op de juiste manier moeten ademhalen”.

c. Avond. En ‘s avonds, wanneer je thuiskomt, doe je hetzelfde. Laat alles wat zich gedurende de dag heeft opgehoopt buiten je huis. Kom binnen alsof je in een tempel komt. Verander je houding, je gevoel over de dingen. Laat wat je ook hebt verzameld vanuit de tijd en de ruimte van de dag op de drempel liggen en kom blootsvoets en schoon binnen. De voeten in de schoenen zijn altijd nog schoon. Dus kom met schone voeten binnen.

Na het avondeten kun je een contemplatieve wandeling maken. Dat kun je doen in je kamer, in je omgeving, in de achtertuin. Stel je voor dat je in de ruimte twee lijnen getekend hebt. En neem één specifieke gedachte en houd die gedachte in je mind en denk daarover. Het kan een intellectueel probleem zijn, het kan je mantra zijn, een droom, iets dat je probeert op te lossen. Neem die specifieke gedachte en wandel er mee, langzaam, en word je geleidelijk meer bewust van je lichaam, je ontspannen lichaam. De gedachte blijft in je mind en je denken wordt langzamer en het bewegen van je lichaam wordt langzamer, langzamer en je wordt er helemaal door in beslag genomen en dan ga je zitten. Dit creëert de stemming voor de avond. Partners kunnen het samen doen, broers en zussen kunnen het samen doen, de hele familie kan het samen doen.

Neem ‘s avonds, vóór je meditatie, wat we noemen het vijfvoudige bad: was je voeten, je gezicht en je handen. De voeten het eerst. Als voorbereiding op meditatie en op alle heilige handelingen was je deze vijf ledematen: twee voeten, twee handen en het gezicht. En raak met een koele natte hand de achterkant van de nek aan en het gebied achter de oren. Hiermee koel je die plekken af die gemakkelijk verhit raken en waar spanning zich opbouwt. Daarna ga je zitten voor je avondmeditatie. Als je geen tijd hebt om te douchen, was je dan op deze manier.

Je zou wat tijd op de dag moeten vrijmaken, voor of na je favoriete TV programma, bij voorkeur er na, om je avondmeditatie te doen. Natuurlijk is het moeilijk om zo’n schema aan te houden als je kinderen hebt; maar zelfs dan kun je een paar zinnen of pagina’s lezen van iets inspirerends, iets meditatiefs. Neem de tijd daarvoor. Ergens in die regels zul je een zin vinden die je raakt, die de snaren van je hart raakt. Het kan zijn dat het jaren duurt voordat je die zin vindt. Maar ergens in dat proces zul je een pagina vinden. Plotseling zul je een pagina openen en een regel zien en zal er een antwoord voor je zijn.

Wanneer je naar bed gaat, ga je op je rug liggen, doet je ontspanningsoefening en valt in slaap. En je adem zal je vertellen of je op de linkerzij of op de rechterzij wilt slapen. Draai vanzelf op die zij.

Dit hele verhaal lijkt vol met veel te veel regels en voorschriften. En dat is ook hoe het soms opgevat wordt. Sommigen hadden een cursus bij mij gevolgd en verdwenen daarna plotseling. Na drie jaar ontving ik een brief: “lieve Panditji ik heb één van uw lezingen gevolgd en er waren gewoon te veel dingen om te doen en ik was er nog niet klaar voor, dus ben ik maar niet teruggekomen. Maar nu voel ik dat ik er klaar voor ben.” Het mag op die manier als jij dat wilt. De andere manier is om, nadat je naar dit alles geluisterd hebt, te zien wat je gemakkelijk kunt toepassen en dat te doen. Vergeet niet dat deze dingen mogelijkheden zijn, die beoefend kunnen worden. Als je vindt dat het te veel regels en voorschriften zijn, oefen dan slechts het adembewustzijn. Ga zitten en wees je bewust van de adem. Vergeet al het andere.

En bovenal: loop met aandacht, adem met aandacht, handel met aandacht. Zelfs als je emotioneel wordt: doe dat met aandacht, met mindfulness. Dat word smriti genoemd. Wees aandachtig. Leer om aandachtig te zijn. Leer om je bewust te zijn van jezelf, leer om je bewust te zijn van de staat van je lichaam. “Hoe is mijn zithouding? Zit ik onderuitgezakt? Hoe beweegt mijn adem? Wat is de staat van mijn voorhoofd?” Ben je ontspannen, zodat de rimpels uit je voorhoofd verdwijnen? Leer om alle delen van je lichaam, je adem, je handelen, je emoties, je gedachten te observeren.

* Bedenk dat deze tekst tientallen jaren geleden geschreven werd.
** Swami Veda en de Himalaya Traditie benadrukken dat deze oefeningen persoonlijk moeten worden aangeleerd door een bekwame leraar.